Şükran AKGÜN

Şükran AKGÜN

DEHŞET DENGESİ ARKTİK

A+A-

Yeni cesur dünya.
Dehşet Dengesi ya da karşılıklı mahvolma politikası.
Atlantik jeopolitiği, Avrasya jeopolitiği, Ortadoğu, Doğu Akdeniz derken gözden kaçırdığımız Kuzey Kutup Bölgesi Arktik jeopolitiği.

Bölgedeki Halklar.
Kuzey Amerika’nın Eskimoları, Kuzey Avrupa’nın Samileri, Sibirya’nın Yakutları…

Arktik bölgesinin yeni uluslararası gerilim kaynağı ve bu kadar önemli olmasının nedeni,
Buzulların erimesiyle birlikte Avrupa-Asya arasındaki deniz ticaret yolunun kısalması ile devasa bir stratejik fırsat, nakliye rotası olması ve Rusya’nın Kuzey Deniz Yolu’nda kendi “Süveyş Kanalı’nı” açarak ekonomik çıkar elde edecek duruma gelmesi,
Balıkçılık,
ABD Jeolojik Araştırma Kurulunun (USGB) 2018 yılında kanıtlanabilir toplam üretilebilir petrol rezervinin 1,7 trilyon varile ve doğalgaz rezervinin ise 187 trilyon metreküp yani dünya petrol rezervinin %6’lık, dünya doğalgaz rezervinin ise yaklaşık %25’lik kısmıyla doğal kaynakların bu bölgede olması.

Böylesine önem arz eden bölge üzerinde hakimiyet kurmak isteyen aktörler ise;
Bölgede bir zamanlar yalnızca Kuzey Kutup bölgesine kıyıdaş olan Arktik Beşlisi;
Amerika, Rusya, Kanada, Norveç, Danimarka (Grönland) 
Antik Konseyi;
Amerika, Rusya, Kanada, Finlandiya, İsveç, Norveç, Danimarka ve İzlanda. 
Bölge dışı gözlemci statüsünde olan ülkeler ise; 
Çin, Japonya, Güney Kore, Hindistan, İtalya, Singapur.
Bölgede ki enerji şirketleri;
Gazprom, Shell, Total, Rosneft gibi birçok enerji şirketi de bulunmaktadır. Rus petrol şirketi Rosneft ve Amerikan petrol şirketi Exxon Mobile’in gibi bazı şirketlerde ortaklık kurmaktadırlar. 
Rusya okyanus kıyılarının %65’ine sahiptir. Bölgede bulunan kaynakların %80’i ise Rusya’ya ait bölgede bulunuyor. Bu yüzdende bölgeyi kontrol altına almayı istiyor. 
Bölgede Rusya’dan sonra en çok toprağa sahip olan ülke ise Kanada. Kanada da tatbikatlarda dahil 2009 yılında “Kuzey Stratejisi” ve 2010 yılında ise “Arktik Dış Politikası” belgeleriyle çeşitli askeri ve ekonomik önlemler almaktadır. 
ABD ise 1867 yılında satın aldığı Alaska sayesinde Arktik bölgesine kıyıdaştır.
ABD 2009 yılında “Birleşik Devletler Arktik Politikası” belgesiyle bölge politikasını belirlemiş 2013 yılında ise “Arktik Bölgesi İçin Ulusal Strateji” belgesiyle de önceliklerini güncellemiştir. 
Norveç ise 1990’lı yıllarda stratejileriyle politikalarını belirlemiş 2006 ve 2009 yıllarında da strateji belgelerini güncellemiştir. 
Bölgede ki Silahlı Konuşlanma.
Soğuk savaş döneminde stratejik cepheleşme alanı olan Arktik bölgesinde ki silahlanma;
RUSYA;
Hava desteği için bölgeye çok büyük hava gücü yöneltmiştir,
100 kadar Tu-22 ağır bombardıman,
Tu-142 ve il-38 deniz gözetleme filosu,
6000 kişilik anti-gemi balistik füze grubu ve uzman hava savunma birliği,
Uzun menzilli İskender balistik füze sistemleri,
Filolar ve nükleer denizaltılar,
Kutup bölgesi için iyi teçhiz edilmiş birlikler,
Kırkı aşan buz kıran gemisi, inşası devam eden nükleer buz kıran gemiler.
ABD;
Bölgedeki askeri savunmasını güçlendirmiş, bölgenin güvenliğini Kanada’nın üstüne yıkmış gözükmektedir,
Ağır bombardıman uçakları,
Grönland'da iki hava üssü, üstte uzay uyarı filosu ve balistik füze erken uyarı sistemi,
5.nesil avcı uçağı,
F-22 raptorlar ve bölgede yaptığı çeşitli tatbikatlarla da uçak gemilerini dahil etmektedir,
Üç ağır buzkıran gemisi.
KANADA;
Ordusunun hareket gücünü zayıflatan, Afganistan operasyonlarından çekerek 2013’te bu bölgeye yönlendirmesi silahlandırma gösterisine dönmüş durumdadır.

Sonuç;
Yeni cesur dünyadan herkes bir parça istemektedir.  Bu dönemde başarılacak olanlar önümüzdeki yüzyıl boyunca güç dengesini oluşturabilir. Öyle görülmektedir ki Rusya bölgede en güçlü ülke konumundadır ve onun gücüne şu anda yetişebilecek ülke bulunmamaktadır.
Belki de yeni cesur dünyanın yeni süper gücü Rusya olmak üzeredir. Siz ne derseniz?

 

Önceki ve Sonraki Yazılar

YAZIYA YORUM KAT

UYARI: Küfür, hakaret, rencide edici cümleler veya imalar, inançlara saldırı içeren, imla kuralları ile yazılmamış,
Türkçe karakter kullanılmayan ve büyük harflerle yazılmış yorumlar onaylanmamaktadır.