Bafra İlçe Sağlık Müdürü Dr. Aytaç Akın "15 Ekim Dünya El Yıkama Günü"ile ilgili yaptığı açıklamasın da; Hijyen; sağlıklı ortamın korunması amacıyla her türlü hastalık etmeninin ortadan uzaklaştırılması olarak tanımlanmaktadır. Hijyeni sağlamada en temel kural ellerin yıkanmasıdır. El yıkama, birey ve toplum sağlığının korunması açısından basit, ucuz, toplumun her kesimi tarafından uygulanabilir ve son derece etkili bir yöntemdir. Ancak tüm dünyada el yıkanma istenildiği kadar yaygın olan bir alışkanlık değildir. Bu nedenle bu özel günde bunun önemine vurgu yaparak sağlık açısından bunu bir alışkanlık haline dönüştürmek önemlidir. Dünya genelinde 2,6 milyar insanın yeterli hijyen olanaklarından mahrum olduğu tahmin edilmektedir. (DSÖ) “Ellerimiz, gün içerisinde çevre ile temastan dolayı en fazla bakteri barındıran organımızdır. El yıkama maliyeti ucuz, sıradan ve günlük bir iş olmasına rağmen genellikle ihmal edilir. Oysaki hem kendimizin hem de başkalarının sağlığını korumak ellerimizdedir. Ellerimiz yoluyla taşınan bakteriler basit bir soğuk algınlığından, SARS, hepatit-A, Avian İnfluenza gibi öldürücü de olabilen bir çok hastalığın gelişimine neden olabilmektedir. Yüksek morbidite, mortalite ve tedavi maliyetine neden olan bu enfeksiyonlardan korunmaya yönelik tedbirlerin başında, yeterli el hijyeninin sağlanması gelir. Yeterli el hijyeni aynı zamanda, besin kaynaklı hastalıkların azaltılmasında; El yıkama, okullarda sıklıkla görülen gastroenteritler, dışkı ile bulaşan hastalıklar, parazit ve mantarların gelişiminin önlenmesinde de basit ancak en etkili koruma yöntemidir.” (Türkiye Halk Sağlığı Kurumu) Yetersiz hijyenin olumsuz sonuçlarının uzun vadede ortaya çıkması nedeniyle bireylerin koruyucu davranışlar ve bunların sonuçları arasındaki ilişkiyi gözlemlemeleri de zor olabilmektedir. Özellikle çocuklukta kazandırılan el yıkama davranışının kalıcı, sonradan kazandırılmaya çalışılan davranışın ise zor olduğu görülmektedir. Bunların yanı sıra uygun sosyal çevre, el yıkama için uygun olanakların olması gibi çevresel etmenler de belirleyici olmaktadır. Birleşmiş Milletler Çocuklara Yardım Fonu ( UNİCEF ), 15 Ekim tarihini "Dünya El Yıkama Günü" ulusal bir kutlama etkinliği olarak benimsemiş ve dünya çapında bir mücadele başlatılmıştır. Amaç, tüm dünyada milyonlarca kişiyi ellerini sabunla yıkamaya özendirilmesi, bunun yalnızca bir günle sınırlı kalmaması, sabunla el yıkamaya yıl boyunca dikkat çekilmesi, çocukların hijyen konusunda bilgilendirilmesidir. El Yıkama Günü, ellerin su ve sabunla yıkanmasının önemini, sağlık alanındaki en etkili ve ucuz müdahale olarak vurgulamayı amaçlamaktadır. UNICEF diyor ki; Dünya genelinde her yıl bulaşıcı hastalık yüzünden ölen bir milyon çocuğun hayatı, sadece ellerin düzenli olarak yıkanmasıyla kurtarılabilir. Dünyada her gün 5 yaşından küçük 5 bin çocuğun hala ishale bağlı hastalıklardan ölmektedir, eğer çocuklar yemeklerden önce ve tuvalete gittikten sonra sabunla el yıkama alışkanlığı edinebilirlerse bu ölümlerin yarısı meydana gelmez. Ellerin sabunla yıkanması akut solunum yolu enfeksiyonlarını (ASYE) yaklaşık %20 azaltabilmektedir. Önemli bir ASYE olan pnömoni (zatürre) 5 yaşından küçük çocuk ölümlerinin birinci nedenidir ve bu yüzden her yıl tahminen 1,8 milyon çocuk ölmektedir. Yakınlarda yapılan bir araştırmaya göre doğumlara nezaret eden kişilerin ve annelerin ellerini sabunla yıkamaları, yenidoğan yaşama oranlarını önemli oranda artırarak yüzde 44’e ulaştırmıştır. Dünyada el yıkama istenildiği kadar yaygın bir alışkanlık değildir. Yapılan gözlemlere göre önemli durumlarda, yiyeceklere dokunmadan önce ve tuvaleti kullandıktan sonra ellerin sabunla yıkanması bir uygulama olarak %0 ile %34 arasında değişmektedir. “Temiz Eller Hayat Kurtarır” Doğru El Yıkamanın Aşamaları -El ve bilekler ıslatılır, -Sabunu ellerimizin bütün yüzeylerine dağıtarak iyice köpürtülür, -El sırtları diğer elin avucu ile ovulur, -Avuçlar birleştirilip parmak araları temizlenir, -Eller kenetlenip parmak uçları ovulur, -Başparmak diğer elin avucunda ovulur, -Parmak uçları diğer elin avucunda ovulur, -Eller bol su ile durulanır, -Eller kağıt veya temiz bir havlu ile kurulanır, -Musluk kullanılan kağıt havlu ile kapatılır, -Kullanılan kağıt havlu çöpe atılır.