Alaçam ahşap ambarları, her dönem ilgi görmüş hatta bu ilgi bazı fırsatçı iş adamlarının iştahını artırmıştır. Bölgemizin bağrından koparılıp yurt dışına satılan ambarların; otellerin saunalarında, tatil köylerinde hatta bazı siyasetçiler tarafından makam odası olarak kullanıldıklarını biliyoruz. Hepimizin bildiği gibi ambarlar buğday, mısır ve farklı tahıl ürünlerini saklamak amacıyla kullanılıyor. İlçemiz köylerinde bulunan ambarlar ahşap mimari ve süsleme bakımından da önem arz etmektedirler. Türk oymak izlerini süslemelerde ve inşaa tekniğinde bulma imkanına sahibiz. Alaçam ilçesi köylerinde yoğun olarak karşılaştığımız ahşap ambarların yapım tekniğini kısaca incelersek; Bölgede yoğun bir şekilde bulunan çam ağacından imal edilmiş, ahşap perdelerin birbirine geçirilmesi suretiyle çantı tekniğinde yapılmış, köşeler kurt boğazı geçme yöntemiyle bağlanmıştır. Ambarlar genellikle kareye yakın bir form göstermektedirler. Üzerleri kırma çatı ile kapatılmış, çatının orijinalinde alaturka kiremit ile kapatılmış olduğunu düşünmekteyiz. Ambarlar arazi yapısı ve sağlamlık kazandırmak amacıyla toprak zemine bağlanmış diğer kısımlar ise tomruklardan oluşturulan platform üzerine oturtulmuştur. Platform üzerine oturtulması arazi yapısının engebeli olmasının yanında Karadeniz bölge itibarı ile nemli bir havaya sahip olduğundan ambar içindeki ürünün bozulmasını önlemek hem de istenmeyen canlıların ambar içerisine girmesini engellemeyi amaçlanmıştır. Ambar kapılarına ayrı bir önem verildiği gözlerden kaçmamaktadır. Ambar kapılarının ahşap oyma ve ahşaba farklı şekiller vermek suretiyle süslendiği görülmektedir. Kapılarının metal kabaralar ve çiçek motifleriyle bezendikleri de gözlenmektedir. Ambarların çatı kısımlarında geometrik bezemeler ve çiçek motiflerine de rastlanmaktadır. Günümüzden 100 -150 yıl öncesinde yapılan bu ambarların küçük onarımlarla hala kullanıldıklarını görmekteyiz. Ayrıca ambarların üzerinde yer alan harf ve rakamlardan onların daha önceki yerlerinden taşınma suretiyle şimdi bulundukları alanda yeniden inşa edildiklerini yöre halkının günlük hayatlarında ne kadar değerli olduklarını tespit etmiş oluyoruz. Ahşap ambarların yapım tekniği bakımından taşınmaya müsait olması başka bir yerde tekrar kurulması mümkün olduğundan ticari bakımdan birtakım işadamlarının iştahını kabartan ambarlar çok cüzi miktarlar verilerek halktan satın alınmak suretiyle yerinden, toprağından koparılmakta, büyük otellerin, tatil köylerinin birer süs objesi olmaktadırlar. Alaçam İlçesi, Taşkelik Köyü, Yukarı Demirci Köyü başta olmak üzere birçok köyde ahşap ambarların satışının gerçekleştiğini haber alıyoruz. Tarihi ve sanat değeri bulunan bu ambarların, özellikle de kapılarının daha önce Lâdik İlçesinden bazı iş adamları tarafından satın alınarak yurt dışına çıkarılmak üzere iken yakalandıklarını biliyoruz. Bafra ilçesinden de ahşap ev ve ambar satışları yapıldığı duyumları alıyoruz. Bu bağlamda halkımız bilinçlendirilmeli ahşap ambarlar konusunda hassasiyet oluşturulmalıdır. Ahşap ambarların bulunduğu köy halkı, din görevlileri ve muhtarlar bilinçlendirilmelidir. Buradan sizlere Alaçam Ambarlarının tespit ve tescil çalışmalarının başlatıldığının müjdesini vermek istiyorum. Unutmamamız gereken bir gerçek var ki biz tarihi ve kültürel değerlerimizin tümünü gelecek nesillerden emanet aldık. Geçmişten aldığımız bu emanetleri layıkıyla korumalı geleceğe sağlıklı bir şekilde teslim etmeliyiz. Ayrıca kültürel potansiyele sahip olan ilçemizden her ne nedenle olursa olsun “Ahşap Ambar” satışı engellenmeli tarihi değerler üzerinden haksız kazanç elde edilmesine ve bir kültürün yok olmasına engel olmalıyız. Arazi yapısı, iklim ve ağaç çeşitlerinin bol ve dayanıklı olması ile birlikte ortaya çıkan ve önemli bir ihtiyacı karşılamaya yönelik tasarlanıp imal edilen ahşap ambarlar, sadece saklama amaçlı olmayıp göze de hitap eden birer sanat eserleridir. Doğanın sunduğu imkanlar ustaların elinde birer sanat eserine dönüşmüştür. Bundan dolayı ahşap ambarlar; korunmalı, tanıtımları yapılmalı, turizme kazandırılmalıdır. Bu çalışmaları yapmak kültürümüze ve tarihimize karşı bir borçtur. Esen Kalın! Serpil AKSOY / ARKEOLOG