Samsun’un fındık üretiminde Türkiye birincisi olduğu 2025 sezonunda, Tarım ve Orman Müdürlüğü üreticilere doğru budama tekniklerini öğretmeye devam ediyor. Üreticiler tarafından çoğu zaman bilinçsiz yapılan budamanın, fındık verimliliğinde kritik rol oynadığına dikkat çekilirken, doğru budama yapılan bahçelerde birim alandan elde edilen fındığın katlanarak arttığı ifade edildi.
Terme İlçe Tarım ve Orman Müdürlüğü’nde görevli Ziraat Yüksek Mühendisi Gökhan Ayar, ilçedeki örnek bahçelerde üreticilere budamanın inceliklerini uygulamalı olarak anlattı. Ayar, özellikle dip sürgünü temizliği, seyreltme ve uç budaması yapılmayan bahçelerde verimin ciddi oranda düştüğünü belirtti.
“Güneş görmeyen daldan fındık alınmaz”
Ayar, fındık meyvesinin tomurcukların karanfile dönüşmesiyle oluştuğunu, bunun için de güneş ve fosforun şart olduğunu belirterek şunları söyledi:
“Dallar birbirini gölgelerse o dallardan fındık alamazsınız. Fındığın yüzde 80’i tek yıllık sürgünlerden elde edilir. Yeni sürgünlerin sağlıklı gelişmesi için güneşlenme çok önemli. Budamanın temel amacı karanfilleri artırmak için güneşlenmeyi artırmaktır.”
“Dip sürgünü temizliği ihmal edilirse, verim yerine odun beslenir”
Fındık ocaklarının altından çıkan dip sürgünlerinin gereksiz besin tükettiğini söyleyen Ayar, budamanın üç aşamasından biri olan dip sürgünü temizliğinin kışa girmeden yapılması gerektiğini belirtti:
“Dip sürgünleri genç olduğu için besini ana daldan daha fazla çeker. Dip budaması yapılmazsa fındık yerine odun beslemiş olursunuz. Ayrıca küllenme ve zararlılar genellikle dip sürgününden başlar.”
“500 m² budanmış bahçeden alınan verim, budama yapılmayan 10 dönümden fazla”
Ayar, doğru seyreltme ve budama yapılan bahçelerde verimin gözle görülür şekilde arttığını ifade ederek çarpıcı bir örnek paylaştı:
“Terme’de uygulama yaptığımız bir bahçede 500 metrekarelik alandan alınan fındık, üreticinin budama yapılmamış 10 dönüm bahçesinden daha fazla çıktı. Yeteri kadar dal, iyi güneşlenme ve doğru sürgün yönetimi fındıkta verimin temelidir.”
Uç budaması verimi destekliyor
Ayar, uç budamasının yıllık sürgün gelişimini artırdığını belirterek, lider dal üzerinde yapılan her kesimin dikkatle planlanması gerektiğini vurguladı:
“Uç budaması odunlaşmanın başladığı yerden yapılmalı. Budanan göz nereye bakıyorsa dal o yöne doğru büyür. Bu nedenle gözlerin dışarı bakması çok önemli.”
Tarım ve Orman Müdürlüğü yetkilileri, üreticilerin fındıkta verim kaybı yaşamamaları için her yıl düzenli budama uygulamalarını zamanında ve doğru tekniklerle yapmaları gerektiğini hatırlattı.