Samsun’un Bafra ilçesindeki çeltik üretimiyle ilgili kurumlara gönderdiğini, ancak ilgililerin bu konuda bir çalışma yapmakta geciceğini,  çeltik sezonunu da göz önüne alarak hazırladığı metni fotokopiyle çoğaltarak çeltik üreticilerine dağıtıyor.

Bafralı işadamı Hasan Orta’nın uzun yılar süren çalışması sonucu elde ettiği bulguları Türk tarımı adına Çiftçilerle paylaştığı broşürü nokta ve virgülüne dokunmadan sizlerle paylaşıyoruz.           

ÇELTİK ÜRETİMİ VE HASATINDA DİKKAT EDİLMESİ GEREKEN BAZI ÖNEMLİ BİLGİLER

TARLA HAZIRLIĞI

            Çeltik ekiminde Su tasarrufu, ilaç, gübre ve arazi işçiliğinde ve birim alandan daha fazla ürün almak için mutlaka Lazerli tefsiye yapılması gerekir.

TOHUMLUK SEÇİMİ

            Ekilecek Çeltik tohumunun bölgeye uygunluğu ve Satış ve Pazara uygun cinsler tercih edilmeli, sertifikalı tohum kullanılmalı, ancak her sertifikalı tohum güvenilir demek değildir. Bu nedenle Tohumluğun markası ve Firmasına dikkat edilmeli. Ayrıca üretici kendisi çimlendirip çimlenme oranına dikkat etmeli ve çeltikle ilgili kurum ve kuruluşlara kontrolü yaptırmalı. Tohumluk seçimi en önemli konudur.

YAPANCI OT MÜCADELESİ

            Yabancı ot mücadelesinde kullanılan ilaçların etken maddelerine dikkat edilmeli, uzman kişilerden bilgi alınarak günün koşullarına göre en gelişmiş ilaçlar kullanılmalı.

MANTAR HASTALIĞI

            Ürün geliştikten sonraki en önemli konu Mantar hastalığıdır. Mantar hastalığıyla ilgili yapılması gereken Çeltik 50-60 günlükken 1. ilaçlama yapılmalı, 15-20 gün sonra 2. ilaçlama yapılmalı. İlaç yapmadan önce komşu tarlalarda hastalık görülürse ilaç dozajı artırılmalı. Örneğin; Dekara 20 gr. İlaç uygulanan bir tarlaya komşu tarlalarda hastalık görülürse dozaj %50 arttırılarak 30 gr. olarak uygulanmalı. Son yılarda mantar hastalığından çok zarar görülmektedir.

ÇELTİK HASAT DÖNEMİ

Yapılan tüm araştırmaların sonucunda en ideal çeltik hasat dönemi çeltik dalında 22 ila 24 rutubet arası en doğru hasat dönemidir.

ÇELTİK NEDEN YERDE DEĞİLDE MAKİNADA KURUTULMALI ?

Yerde kurutulan Çeltik değişik sıcaklıkta güneşin altında kuruduğundan, randıman genelde düşer ve düzenli kurumadığından Türk Gıda Kodeksine göre istenilen rutubete düşmesi mümkün değildir. Özellikle bölgemizin yağışlı ve rutubetli bölge olmasından dolayı istenilen rutubete inmesi imkânsızdır.

Sağlıklı muhafaza edilecek ve paketlenecek bir Çeltiğin mutlaka Çeltik Kurutma Makinesinde kurutulması gerekmektedir.

ÇELTİK KURUTMA MAKİNASINDA DOĞRU BİR KURUTMA İŞLEMİ NASIL YAPILMALI ?

Kurutma Makinesinde Çeltik kurutulurken kurutayım derken yakmamak veya kuruttum zannedip ürünü bozmamak için;

Kurutma Makinesindeki en ideal sıcaklık 55 °C ’dir. Sıcak havada bu 52 °C olabilir. Bu sıcaklığın üzerinde verilen sıcaklık Çeltiğin kırılmasına neden olur, randımanını düşürür. (Kurutma Makineleri ilçemize yeni geldiğinden bilinçsizce kişiler tarafından yapılan kurutma işlemi, ben daha çabuk ve daha kısa sürede kurutuyorum, onun Kurutma Makinesi daha uzun sürede kurutuyor söylemiyle üreticileri yanıltıp yüksek ısı vererek randıman kaybına sebep olmaktadır.)
Ürün sıcaklığı dediğimiz 14 rutubete düşmesi için yapılan sıcaklık ölçümü ise 38-40 °C en ideal sıcaklıktır. (Ancak kullanılan makinenin ısı derecelerinin doğru çalışıp çalışmadığının kontrol edilmesi gerekir.)
Kurutma makinesinde 14 rutubete düşürülen ürün 45 ile 60 dakika soğuk hava verilerek soğutulur. Çeltik rutubeti 15’e çıkar. Çeltik rutubeti 15 olan ürünün Pirinç rutubeti 14,5 olur. Paketlemede istenilen rutubet 14,5’tur.
Rutubet ölçümünde mutlaka kırmalı ve sıkmalı rutubet makinesi kullanılmalı kabuktan ölçüm yapan makinelerde hata oranı yüksektir. Sonuç olarak kurutma makinelerinde sistem genelde aynıdır. Ürüne verilen sıcaklık 55 °C (cehennemlik) 14 rutubete düşmesi için ürün sıcaklığı 38-40 °C soğutma süresi 45 ile 60 dakika ideal kurutma şekli budur. Çok sıcak ve çok soğuk havalarda 1 veya 2 derece yukarı ve aşağı ayarlanabilir.
      KURUTMA İŞLEMİ DOĞRU YAPILMAZSA MEYDANA GELEBİLECEK ŞİKAYETLER ?

Kurutma Makinesinde kuruttum Çeltik kırıldı, randıman düştü. (55 °C’nin üzerinde yüksek ısıyla kurutulan çeltik kırılır.)
Kurutma makinesinde kuruttum makineye girmeden 20 rutubet, kuruttuktan birkaç gün geçtikten sonra rutubet aynı oldu. (Yüksek ısıyla 17-18 rutubete düşürülen çeltik havanın rutubetiyle aynı rutubete tekrar ulaşır.)
NEDEN EN YÜKSEK 15 RUTUBET OLMALI ?

Çeltik 15 rutubete inince Pirinç 14,5 rutubet olur. Türk gıda kodeksine göre paketlenecek Pirincin 14,5 rutubet olması gerekir.
Çeltiğin 15 rutubete inmesi ile özü kuruyacağından birkaç yıl muhafaza edilebilir.
T.M.O. ve diğer paketçi firmalar 15 rutubet çeltik aldığında üretici iyi kurutmazsa yeniden kurutması gerekebilir.
Sanayici için işlenen çeltik aynı enerji, aynı işçilikle 24 saatte 50 ton işlerse 15 rutubette daha az enerjiyle 100 ton yani 2 katı işler. Kepeği ve Kabuğu yanmaz ve çürümez ekonomiye kazandırılır.
Bu uygulamalar yapıldığında; sattığı ürün pakette bozulmaz, satılan Pirinç geri iade gelmez. 15 rutubet Çeltiği alan sanayici bu ürünü paketlemeciye satacağından hem daha fazla para kazanacak, hem Bafra’da üretilen Pirincimizin kalitesi ve Lezzetinin farkı ortaya çıkacaktır, dolayısıyla Pirincimiz markalaşacaktır. O zaman herkes para kazanır, kazanan üretici, sanayici ve Baframız olacaktır.

Lütfen Çeltiğimize ve Pirincimize sahip çıkalım.

Haber:Vural YEŞİLYURT