Cep telefonları, telekomünikasyon endüstrisinin son yıllarda en süratli gelişen dallarından birisidir. Böyle olmasına rağmen, insan sağlığı açısından çeşitli yönleriyle ele alınıp incelenmesi gereken bir konu haline gelmiştir. Giderek yaşamımızın adeta ayrılmaz bir parçası haline gelen cep telefonları bugün dünyada milyonlarca insan tarafından kullanılmaktadır. Cep telefonlarının insan sağlığı üzerine olumsuz etkileri olabileceği hakkındaki kaygılar her geçen gün artmaktadır

Dünya çapında 450 milyondan fazla cep telefonu kullanıcısı var ülkemizde ise Türkiye'de cep telefonu kullanıcı sayısı 72 milyona yaklaştı. Bu kadar yoğun kullanımı olan cep telefonlarının faydası olduğu kadar zararlarının da bilinmesinin önemi sayının fazlalığına eşdeğer olarak artmaktadır.

Dünyada cep telefonunun zararlarına ait bazı araştırmalar:

1) Cep telefonu sanayisinin, telefonların sağlığa olumsuz etkisi olmadığı ileri sürmesine karşın, Karolinska Enstitüsü yaptıkları araştırmaya katılanların 600’ünün sağlıklı olmasına rağmen 150’sinde fiakustik neromafl görüldüğünü belirtti. Araştırmada, kafanın telefonun çoğunlukla tutulduğu tarafında akustik neroma riskinin, 4 kat fazla gerçekleştiğini ifade ettiler.

2) Fransa'da Ulusal Sağlık ve Tıp Araştırmalar Enstitüsü'ne bağlı Bilgi Merkezi'nin verilerine göre Fransa'da son yıl içinde her iki cinste kötü huylu beyin tümöründen ölüm vakalar arttı.

3) Elektromanyetik dalgaların DNA'da değişime yol açtığı Dr Anne-Marie Maes'in ekibi tarafından ortaya konuldu. Laboratuar ortamında 2450 MHz'lik elektromanyetik alanlara maruz kalmış olan kan hücreleriyle ilgili (lenfositler) deneyinin sonunda, elektromanyetik alanlara maruz kalma süresi uzadıkça kromozomların DNA'sında meydana gelen değişikliklerinde arttığını gözlemlediler.

4) Almanya Mainz Üniversitesindeki bir grup doktor gece uyku sırasında açık bırakılan cep telefonların genç erkeklerde uyku bozukluğuna neden olduğunu ve beyin dalgası ölçümlerinde rüya fazında önemli derecede kısalma gerçekleştiğini gözlemlemişlerdir.

5) İsveçli bilim adamlar araştırmalar sonucunda cep telefonların aşırı kullanımı nedeniyle albumin adlı bir proteinin beyne sızabildiğini ve erken bunamaya neden olabileceğini belirtiyorlar. Yapılan deneylerde cep telefonunun çok fazla kullanılmasının beyin ile kan arasındaki koruyucu tabakanın aralanmasına neden olduğu ve albümin ad verilen bir proteinin burada açılan boşluklardan beyne sızdığını saptadılar.

6) İngiliz araştırmacı William Stewart'a göre, 16 yaşına kadar çocukların kesinlikle cep telefonu kullanmamalar gerekmektedir. Çünkü çocukların kafatası örtüsü oldukça incedir ve bu da gelişmekte olan merkezi sinir sistemini erişkinlere nazaran etkileme riskini arttırmaktadır. Cep telefonu kullanıldığında, antenden yayılan enerjinin yüzde 70-80'inin baş tarafından emilmektedir.

7)İngiltere'de bulunan Ulusal Radyoloji Koruma Kurulu Başkan Ocak ayında, araçlardan gelen radyasyonun zarar nedeniyle cep telefonların sekiz yaş ve altındaki çocuklar tarafından kullanılmaması gerektiğini ifade etti.

Cep Telefonunda Astım ve Alerji Tehlikesi de Var!

İstanbul Üniversitesi Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Göğüs Hastalıkları Anabilim Dal Öğretim Üyesi Prof. Dr. Ahmet Rasim Küçükusta: Cep telefonlar, en son astım, saman nezlesi ve egzama gibi alerjik hastalıklardan da sorumlu tutulmuştur. Gelişmiş ülkelerde alerjik hastalıklardaki artışla, cep telefonların kullanımındaki ve yaygınlığındaki artış büyük bir paralellik göstermektedir.

Yakın zamanlarda yapılan araştırmalarda, cep telefonlarından yayılan mikrodalgaların mast hücrelerinden histamin, P maddesi, VIP ve NGF gibi kimyasal maddelerin salgılamasını iki misline kadar artırabildikleri saptanmıştır. Bunlar, özellikle de histamin ve P maddesi, astım, saman nezlesi, egzama gibi hastalıkların ortaya çıkmasında çok önemli rolleri olan maddelerdir. 800-900 MHz arasındaki bu mikrodalgaların, antihistaminik ve kortizon gibi alerji tedavisinde kullanılan ilaçların etkilerini azalttıklarının da anlaşılması bu konudaki endişelerin hiç de haksız olmadığını göstermektedir. Elektromanyetik radyasyonu yaşamımızdan tümüyle çıkarmamız olası değildir. Dünyada 450 milyon insan cep telefonu kullanıyor ve bunların sayısı da her geçen gün hızla artıyor.

Cep Telefonu Nasıl Kullanmalıyız

Bilim ve tekniğin bugün eriştiği ve yukarda açıklanan bulgular ışığında ileriye dönük koruyucu önlemler olarak, şunlar önerebiliriz:

1. Cep telefonları mümkünse az kullanılmalı. Cep telefonlarını kullanmadığınız sürece mümkün olduğu kadar vücudunuzdan uzak tutunuz.

2. Cep telefonları kullanılmadığı zamanlar kapalı tutulmalı. Cep telefonunuz açıkken kendinizden ve çocuklardan uzak bir yerde bulundurun.

3. Cep telefonlarının gereksiz yere kullanılmaması ve konuşmaların kısa kesilmesi sağlanmalı (Ulaşılabilir olmak, yerini bildirmek, kısacası mesaj vermek için kullanılması; uzun iş görüşmeleri ya da söyleşilerin, olduğunda, ev ve işyerlerindeki sabit telefonlardan yapılması)

4. Cep telefonunun konuşurken kulağa yapıştırılmaması (birkaç cm uzakta tutulması) ve ara sıra telefonun öbür kulağa aktarılması.

5. Çocukların bir yaşam boyu cep telefonlarıyla yaşayacaklar düşünülerek, küçük yaşlarda çocuklara cep telefonu alınması yerine, gerektiğinde yerini belirleyebilmek için kendilerine ödünç cep telefonu verilmesi (İngiltere’deki ilgili Bilimsel Kurum, çocukların cep telefonu kullanmamasını önermektedir)

6. Kullanılmadığı zamanlar cep telefonlarını üzerinizde taşımayın.

7. Piyasadaki cep telefonlarından küçük olan cep telefonunu kullanınız. Cep telefonlarının etkisi Dünya Sağlık Teşkilatının (WHO) belirlediği 0,08 W/kg sınırının altında olmalıdır.

8. Ailelerin ve özellikle okulların, cep telefonlarından yayılan elektromanyetik dalgalar konusunda ve bunların etkileriyle ilgili olarak çocuklar bilgilendirmeleri ve telefonu açmadan önce, uzun konuşmamalar için, ne söyleyeceklerini önceden düşünüp, biraz hazırlık yapmalar hem ileriye dönük 'koruyucu sağlık' ve hem de "ailenin telefon giderlerinin azalması" açısından yararlı olacağı açıktır.

9. Cep telefonlar kalbin yakınında taşınmamalı.

10. Ofisteyken sabit telefon kullanmak en iyisi, dışarıda iken ise sadece zorunlu haberleşmelerde kullanmalı, mümkün ise mesajlaşılmalı.

11. Cep telefonlarının çocuklar tarafından oyun amaçlı bile olsa kullanılmasına izin verilmemeli.

12. Cep telefonlarınız uçaklarda, elektronik fren ve kontrol sistemi olan taşıtlarda, petrol istasyonunda kesinlikle kullanmayınız.

13. Özellikle çocuk ve hamile hanımlar tarafından kullanılmamalıdır.